Plantacje kawy znajdują się w około 60 krajach świata pomiędzy zwrotnikiem Raka a Koziorożca. Ze względu na walory smakowe krzew kawowy potrzebuje odpowiedniej temperatury i gleby. W naturalnych warunkach w tropikach kawowiec może osiągać nawet 10 metrów wysokości. Natomiast znacznie mniejsze rozmiary uzyskuje kawa uprawiana w mieszkaniu. Dziś piszemy o tym, czy możliwa jest uprawa kawy arabskiej w domu oraz jak hodować kawę w doniczce.
Około 65 proc. światowych plantacji kawy zajmuje Arabika, a reszta to Robusta. Oba gatunki rosną na dużych wysokościach (nawet 2 tys. m n.p.m. w przypadku kawy arabskiej) i potrzebują odpowiednio wysokiej temperatury (nawet 30 st. C) oraz dużo wilgoci. W warunkach naturalnych roślina kawy osiąga rozmiar drzewa, ale na plantacjach krzew kawowy jest przycinany do wysokości ułatwiającej zbiór owoców.
Na skróty
Kawa roślina doniczkowa
Dużo mniejsze rozmiary osiąga kawa uprawiana w doniczce w warunkach domowych. W handlu dostępne są nasiona kawy, przy czym w opakowaniu znajduje się zwykle kilka sztuk. Jest to roślina o wyjątkowej urodzie. Może pełnić funkcję dekoracyjną lub użytkową. Doniczkowa uprawa nie jest kłopotliwa, gdyż panujące w mieszkaniu warunki wzrostu w zupełności jej wystarczają.
Drzewko kawowe można kupić w sklepach ogrodniczych, a nawet w marketach. Dostępne są mniejsze i większe kępy kilku młodych pędów gęsto porośniętych liśćmi, a ich cena zaczyna się już od kilkudziesięciu złotych. Z każdego takiego pędu można uzyskać krzew kawowy. Z czasem zacznie się tworzyć zdrewniały pęd, a z niego będą wyrastać gałązki. Warto jednak pokusić się o samodzielne wyhodowanie kawy od nasionka. Paczka nasion to koszt kilku złotych, do tego należy doliczyć nieco cierpliwości i trochę pielęgnacji. Jak uprawiać kawę w doniczce? Poniżej postaramy się szczegółowo odpowiedzieć na to pytanie.
Kawa kwiat domowy
W domu kawowiec dorasta nawet do dwóch metrów wysokości. Jego wartością dekoracyjną są błyszczące ciemnozielone liście i śnieżnobiały kwiat kawy o przyjemnym zapachu oraz czerwone jadalne owoce zawierające po dwa ziarna. Owoce utrzymują się na roślinie nawet do sześciu miesięcy, stopniowo się przebarwiając. Jeśli planujemy uprawę kawy z nasion, należy wysiać je natychmiast po nabyciu, gdyż szybko tracą zdolność kiełkowania.
Jak rośnie kawa?
Nasiona kawy arabskiej można wysiewać przez cały rok. Przed siewem namacza się je przez 24 godziny w wodzie o temperaturze ok. 25 st. C, a następnie usuwa z nich cienką skórkę, po czym umieszcza w wilgotnym piasku. Nasiona kiełkują nieregularnie od kilkunastu dni do kilku tygodni. Dobrze wyrośnięte siewki pikuje się do oddzielnych doniczek wypełnionych ziemią kompostową.
Pojemniki z wysianymi nasionami ustawia się w widnym i ciepłym miejscu (22-26 st. C). Uprawa kawy arabskiej w domu wychodzi najlepiej w pomieszczeniu obok wschodniego okna w dobrze zdrenowanej doniczce. Roślina jest wrażliwa na przelanie, dlatego trzeba ją sadzić w donicy z otworem. Kawowiec nie przepada za przeciągami, więc nie należy stawiać go zbyt blisko okna.
Jak uprawiać kawę w doniczce?
Arabica jest uważana za najlepszy gatunek kawy, który potrzebuje dobrej gleby. Dlatego kupując worek z ziemią, należy poszukać dostępnego w sklepie podłoża dla cytrusów – lekkiego, kwaśnego i bogatego w minerały. Latem można wstawić drzewko na taras, balkon lub do ogrodu. W okresie jesienno-zimowym roślinę przenosi się do chłodnego pomieszczenia (ok. 16 st. C). Od marca do września kawowiec wymaga zasilania nawozem organicznym co dwa tygodnie. Na zbyt duże wahania temperatury może zareagować zrzuceniem liści.
Kawę arabską należy podlewać regularnie, wykorzystując wodę odstaną o temperaturze pokojowej. Aby rośliny najlepiej przezimowały, trzeba je potraktować jak cytrusy czy oliwki. Dzięki temu będą miały wysoką wilgotność powietrza i nie zaczną wysychać. Można w tym celu postawić w pobliżu doniczki nawilżacz powietrza lub umieścić na podstawce kulki keramzytu, które będą regularnie nawadniane. Słyszeliśmy, że dobrym rozwiązaniem jest ustawienie kawy w pobliżu akwarium.
Kawa w doniczce – choroby
Kawa arabska w doniczce nie jest bardziej podatna na choroby niż inne domowe rośliny. Spryskując ją regularnie wodą i przecierając liście, oczyszczamy je z ewentualnych pasożytów zanim zrobią większe szkody. Jeżeli nie chcemy, aby roślina rozrosła się do dużych rozmiarów, należy dbać o przycinanie kawy. Wtedy lepiej będzie się rozkrzewiać. Najlepiej robić to wczesną wiosną zanim wejdzie w okres wiosennej i letniej wegetacji.
Kawa w doniczce – brązowe liście
Niektóre osoby skarżą się, że po jakimś czasie liście w doniczce stają się brązowe. Zdaniem ekspertów, jeżeli odbarwiają się tylko brzegi liści, to przyczyną jest mała wilgotność w pomieszczeniu. Roślinę trzeba regularnie zraszać. Jeśli problem dotyczy całych liści, to niewykluczona jest choroba grzybowa (np. na skutek nadmiernej wilgoci). W tej sytuacji warto roślinę profilaktycznie opryskać np. preparatem na bazie wyciągu z grejpfruta i przesadzić do nowej ziemi.
Kawowiec uprawiany z siewu zakwita po 3-4 latach. Aby kawa wydała nasiona, należy kwiaty samodzielnie zapylać pędzelkiem. Roślina zakwita i owocuje już w trzecim roku uprawy i może dostarczać świeżych ziaren kawy. Przy odpowiedniej pielęgnacji z dziesięcioletniego drzewka pozyskujemy nawet 1,5 kg ziaren. Po wyjęciu ziarenek z owoców, należy je oczyścić, wysuszyć, a następnie uprażyć na suchej patelni. Można również rozłożyć je na blasze i wstawić na kwadrans do piekarnika nagrzanego do 200 st. C. Po wystudzeniu ziarna trzeba zmielić i już są gotowe do zaparzenia.
