Kawa to ziarno, a właściwie pestka owocu rosnącego na kawowcu. Kawowiec z kolei to drzewo osiągające wysokość około 9 metrów, które rośnie w pasie tropików okalających Ziemię – pomiędzy 25. stopniem długości geograficznej północnej a 30. stopniem południowej. Oczywiście na plantacjach drzewa te, a właściwie już krzewy, przycinane są do wysokości ok. 1,2 – 1,8 m. Co zaskakujące – najlepsze plantacje zlokalizowane są na obszarach, na których kawowiec w naturze nie rośnie.
Na skróty
Gatunek kawy
Na świecie uprawia się praktycznie tylko dwa gatunki kawy: arabikę i robustę. Arabika to najstarszy i obecnie najbardziej popularny gatunek kawy (75 proc. światowej sprzedaży). Według legendy krzew arabiki odkrył abisyński pasterz (a tak naprawdę jego kozy). Rozpowszechnili ten gatunek kawy na świecie arabscy kupcy – stąd zresztą wzięła się nazwa: Coffea Arabica. Krzewy arabiki rosną na stromych zboczach gór, na wysokości od 800 do 2000 metrów nad poziomem morza, wymagają dobrego nawodnienia i… cienia – w Etiopii plantacje arabiki zacieniają drzewa a na Hawajach – chmury. Jest gatunkiem trudnym w uprawie i delikatnym, często zapada na różne choroby, atakują ją szkodniki. Jej ziarna zawierają więcej tłuszczów i cukrów niż robusta. Posiadają za to cztery razy mniej kofeiny – co jest między innymi przyczyną słabej odporności tego gatunku. Kofeina, której nie zawiera zbyt wiele, jest wszak naturalnym pestycydem… Ziarna arabiki są twardsze niż robusty, lecz mają lepsze właściwości smakowo-zapachowe (flavor – smakowitość). Napar z arabiki jest łagodny oraz ma bogatszy aromat. Krzewy robusty (Coffea Canephora) są bardziej odporne, nie potrzebują tylu opadów co arabika i lepiej radzą sobie ze szkodnikami i chorobami. Ziarna robusty mają około 1,7 – 3,8 proc. kofeiny (dwa razy więcej niż arabika). Dają nieco kwaskowy i ubogi w aromaty napar. Kawa zaparzona z robusty ma ładną piankę – cremę, dlatego często jest dodatkiem do mieszanek, które ową cremę mają zapewnić. Robusta pochodzi z Afryki Zachodniej, uprawiana jest na niższych wysokościach niż arabika, od 200 do około 900 metrów nad poziomem morza. Jest uważana za gorszy gatunek niż arabika. Dzięki łatwiejszej uprawie i większej odporności jest również znacznie tańsza. Sprawdza się jednak jako składnik energetycznych mieszanek oraz półprodukt do produkcji kawy rozpuszczalnej. Ostatnio pojawiło się na świecie wiele palarni specjalizujących się w robuście – przygotowujących wyselekcjonowane ziarna jak najstaranniej. W efekcie powstaje ziarno o wyjątkowych, jak na typową robustę, walorach smakowych – z dużą zawartością kofeiny.Rodzaje kaw
Pomimo tego, że na świecie produkuje się praktycznie jedynie dwa gatunki kawy: arabikę i robustę (kolejny gatunek kawy – liberika [Coffea Liberica], ma jedynie 1 proc. udziałów w całej światowej produkcji) to ogromna ilość plantacji kawy, stref geograficznych, krajów, w których produkuje się kawę, sposobów upalania i przyrządzania naparu gwarantuje nam mnogość smaków i aromatów. Poniżej przedstawiamy dziesięć wybranych rodzajów kaw.
