Kawa może, chociaż nie musi, podnosić cholesterol. Wszystko zależy od metody parzenia oraz od ilości wypijanego napoju. Jakie właściwości ma kawa i jak wpływa na lipidogram i na cały organizm człowieka? Czy kawa jest zdrowa? Odpowiedzi na te pytania i na wiele innych znajdziesz w poniższym artykule.
Na skróty
Kawa — właściwości i wszystko, co musisz o niej wiedzieć
Kawa to jeden z najpopularniejszych napojów na świecie. Spożywana jest w wielu wariantach. Może różnić się odmianami, miejscem pochodzenia, sposobem palenia oraz parzenia. Dzięki temu może mieć wiele odmiennych aromatów i nut smakowych, które często potrafią być bardzo zaskakujące.
Jedną z najlepiej znanych właściwości kawy, która ma ogromny wpływ na popularność tego napoju, jest dodawanie energii. Kofeina to psychoaktywna substancja, która działa stymulująco na mózg, poprawia koncentrację oraz ułatwia funkcjonowanie, obniżając poziom senności i zmęczenia. Jest zawarta ona w ziarnach kawy, stąd też jej działanie.
W filiżance kawy znajduje się nie tylko kofeina, ale także m.in. mnóstwo polifenoli, witamina B3, magnez i potas. Spożywana w odpowiednich ilościach może więc okazać się korzystna dla zdrowia. Ważne jednak, aby nie przesadzać z jej ilością w ciągu dnia.
Zgodnie z rekomendacjami EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności) zaleca się, aby nie przekraczać 400 mg kofeiny na dzień. Jest to dawka uznawana za bezpieczną w przypadku osób dorosłych, z wyłączeniem kobiet w ciąży. Jeśli wypijesz więcej kawy, możesz czuć się roztrzęsiony i nerwowy. U niektórych osób może pojawić się także uczucie niepokoju i lęku, przyspieszona akcja serca oraz bezsenność.
Kawa a cholesterol — czy istnieje między nimi związek?
To, czy kawa wpływa na cholesterol zależy od tego, jak jest ona parzona. Badania pokazują, że kawy niefiltrowane oraz gotowane mają największe prawdopodobieństwo podnoszenia cholesterolu.
W praktyce oznacza to, że jeśli nie chcesz, aby kawa negatywnie wpływała na Twoje wyniki, to powinieneś unikać:
- kawy po turecku,
- kawy po francusku, czyli parzonej we french pressie,
- espresso,
- kawy z ekspresu ciśnieniowego,
- kawy z ekspresu na kapsułki.
Związane jest to z faktem, że nieprzefiltrowana kawa zawiera naturalne związki tłuszczowe, tzw. diterpeny: kafestol i kahweol. To one mogą podnosić poziom „złego” cholesterolu LDL i triglicerydów.
Poza metodą parzenia ważny jest umiar. Na podstawie dużych badań i metaanaliz z ostatnich lat wyciągnięto wnioski, że picie 1-3 filiżanek filtrowanej kawy jest bezpieczne z punktu widzenia wystąpienia zaburzeń w profilu lipidowym. Należy jednak pamiętać, że dotyczy to czarnej kawy, bez mleka, cukru i innych dodatków. W przypadku osób obarczonych niskim i umiarkowanym ryzykiem wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych z punktu widzenia klinicznego pod kątem stężenia cholesterolu bezpieczne jest spożywanie nawet do 5 filiżanek kawy dziennie.
W metaanalizie wykazano, że w przypadku osób pijących 3-5 filiżanek kawy dziennie ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia jest niższe o 15% niż w przypadku osób, które nie piją kawy na co dzień. Picie 6 filiżanek dziennie nie wpływa negatywnie na kwestię ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia, jednak znacząco obniża dobroczynny wpływ kawy na organizm. Dlatego koniecznie zwróć uwagę, ile kubków tego napoju dziennie pijesz regularnie i w razie potrzeby zacznij stopniowo zmniejszać liczbę filiżanek. W miarę możliwości wybieraj ziarna arabiki, a nie robusty, ale pamiętaj, że nie musisz z kawy całkowicie rezygnować.
Duży wpływ na to, czy kawa jest zdrowa ma również obecność dodatków. Mleko lub śmietanka, cukier, syropy smakowe, bita śmietana lub lody znacznie zwiększają kaloryczność kawy oraz dostarczają składników niekorzystnych dla zdrowia serca. Tłuste i słodkie dodatki mogą także podnosić poziom cholesterolu LDL („złego” cholesterolu).
Zadbaj o zdrową dietę i umiar
Pamiętaj, że jeśli chcesz zadbać o swój poziom cholesterolu, warto działać holistycznie. Kluczowym aspektem jest odpowiednia dieta. Unikaj tłustych, przetworzonych pokarmów zastępując je produktami przyjaznymi dla lipidogramu. Zwykłe masło niech w Twoim domu zastąpi margaryna na cholesterol o smaku masła od marki Benecol.
Na Twoim stole powinno znajdować się mniej tłustego, czerwonego mięsa oraz pełnotłustego nabiału. Zrezygnuj z tych produktów na rzecz ryb i chude, białe mięso oraz odtłuszczony nabiał, a także warzyw i owoców. Dobry wpływ na poziom cholesterolu mają również bogate w błonnik produkty pełnoziarniste oraz rośliny strączkowe — je również warto, abyś umieścił w swojej codziennej diecie.
Pamiętaj także, aby włączyć do swojej codzienności aktywność fizyczną. Bieganie, siłownia, joga lub pływanie na pewno będą dobrym wyborem. Jeśli jednak do tej pory miałeś na co dzień niewielką ilość ruchu, to na początek wystarczą regularne spacery albo krótkie przejażdżki na rowerze.
Nie jesteś pewien czy Twoje wyniki to powód do zmartwień? W określeniu tego pomoże Ci kalkulator cholesterolu. Przeanalizuj swoje wyniki i przemyśl swój styl życia oraz dietę, a w razie potrzeby skonsultuj się z lekarzem. Pamiętaj, że w przypadku cholesterolu lepiej zapobiegać niż leczyć, dlatego nawet przy dobrych wynikach Twojego profilu lipidowego, warto zacząć wdrażać zdrowe nawyki do życia.
Referencje
- https://sci-hub.se/10.1039/c4fo00042k
- https://www.efsa.europa.eu/en/topics/topic/caffeine
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23990273/
- https://journals.viamedica.pl/folia_cardiologica/article/view/94442/70828
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24201300/
- https://health.clevelandclinic.org/what-you-should-know-about-cholesterol-and-coffee/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28693038/
Artykuł sponsorowany.
