Szacuje się, że 30-70% nastolatków sięga po napoje z kofeiną. Odsetek ten jest jeszcze wyższy wśród dorosłych. Czy to bezpieczne?
Z artykułu dowiesz się:
- ile kofeiny ma kawa,
- ile kofeiny ma napój energetyczny,
- czy kawa jest zdrowsza niż „energetyk”,
- jad długo działają kawa i napój energetyczny,
- jakie konsekwencje może mieć spożywanie napojów energetycznych.
Na skróty
Ile kofeiny ma kawa, a ile napój energetyczny?
Co ma więcej kofeiny kawa czy „energetyk”? To pytanie zadaje sobie wielu amatorów energetyzujących napojów. Odpowiedź może być zaskakująca, ponieważ taki standardowy zawiera mniej więcej tyle samo kofeiny co kawa. Wszystko zależy oczywiście od rodzaju specyfiku. Na rynku występuje bowiem wiele rodzajów kaw o różnej zawartości kofeiny oraz stopniu wypalenia. Można wręcz powiedzieć, że każdy ma nieco inną zawartość tej substancji. W razie wątpliwości co do poziomu kofeiny zawsze warto zwrócić uwagę na oznaczenie na opakowaniu. Podobnie sprawa ma się jeżeli chodzi o napoje energetyczne. Zazwyczaj mają one około 30-40 mg kofeiny na 100 ml. Zdarzają się jednak napoje w wersji ekstra mocnej, które zawierają jej niemal tyle, co espresso w 50 ml. Kawa czy „energetyk” — co ma więcej kofeiny? Jak wcześniej wspominaliśmy, ilość kofeiny zależy od rodzaju kawy oraz napoju energetycznego. To jednak niejedyna zależność. Ta pierwsza różni się również ze względu na sposób parzenia. Na przykład standardowa, zalewana, ma o wiele mniej kofeiny niż ta z ekspresu. Różnice pomiędzy sposobami przygotowania ilustruje poniższa tabela.Nazwa | Ilość kofeiny na 100 ml | Moc |
Espresso | ok. 230 mg | Bardzo duża |
Kawa parzona | ok. 40 mg | Umiarkowana |
Kawa rozpuszczalna | ok. 40 mg | Umiarkowana |
Red Bull | 30 mg | Umiarkowana |
Monster Energy | 36 mg | Umiarkowana |
Monster Energy Extra Strong | ok. 95 mg | Duża |
Nie tylko kofeina ma znaczenie! Czyli o taurynie i innych substancjach w napojach energetycznych
W Polsce dostępnych jest około 50 marek napojów energetycznych. Mają one co najmniej jedną cechę wspólną, a mianowicie są wzbogacone kofeiną. To jednak niejedyne składniki tych popularnych trunków. Zdecydowanie jednym z bardziej znanych z nich jest tauryna. Jest to aminokwas niebiałkowy, który występuje naturalnie w ludzkim ciele. Substancja jest niezbędna do prawidłowego działania ciała. Poprawia zdolności poznawcze, redukuje stres, a także jest pomocna w utrzymaniu prawidłowego poziomu jonów wapnia podczas wysiłku. Innym popularnym składnikiem „energetyków” jest guarana. Ta roślina nazywana jest czasem również drugą kofeiną. Wszystko przez jej pobudzające działanie, które jest jednak dłuższe i mocniejsze. Już jeden gram guarany to odpowiednik 40 mg kofeiny. Substancja ma więc potencjał, który może stwarzać zagrożenie. Efekty kofeiny i guarany kumulują się bowiem i mogą prowadzić do negatywnych skutków ubocznych.Co posiada więcej szkodliwych substancji, kawa czy napój energetyczny?
Większość osób spożywających napoje z kofeiną zadaje sobie pytanie, co jest gorsze kawa czy „energetyk”. Ogólnie rzecz biorąc dużo gorszy skład ma ten pierwszy. Alarmującym dodatkiem są węglowodany w dużej ilości oraz niepokojąco wysoka kwasowość. Te czynniki nie tylko zaburzają ogólny bilans kaloryczny, ale również są destrukcyjne dla szkliwa zębnego. Tak duża dawka kalorii pochodząca z węglowodanów oraz sporej ilości cukru jest również jedną z przyczyn nadwagi i otyłości. To z kolei zwiększa ryzyko rozwinięcia się stanu przedcukrzycowego i cukrzycy typu 2. Innymi niezdrowymi dodatkami do napojów energetycznych są barwniki. Może ich być naprawdę wiele, jednak większość z nich jest sztuczna i niekorzystna dla ogólnego stanu zdrowia. Z drugiej strony kawa zawiera sporą ilość antyoksydantów i składników odżywczych. Jej umiarkowane spożywanie może obniżać ryzyko wielu chorób. Mając do wyboru te dwa napoje zdecydowanie lepiej zdecydować się właśnie na kawę.Jak długo działa kawa, a jak długo napój energetyczny?
Wiele osób zadaje sobie pytanie co bardziej pobudza kawa czy „energetyk”. Odpowiedź na to pytanie brzmi, to zależy. Z jednej strony „energetyk” działa szybciej i zdecydowanie bardziej intensywnie, za to krócej. Kawa zaczyna oddziaływać na organizm i wzmacniać go po nieco dłuższym czasie, a także jest łagodniejsza. Działa również trochę dłużej. Na pytanie kawa czy „energetyk”, każdy musi odpowiedzieć sobie sam. Wszystko zależy od indywidualnych potrzeb i efektów, które chce się uzyskać. Czas działania poszczególnych substancji obrazuje tabela poniżej.Nazwa napoju | Ilość kofeiny na 100 ml | Szacowany czas działania |
Kawa parzona | 40 mg | 2-4 godziny |
Herbata czarna | ok. 15-20 mg | ok. 4 godziny |
Yerba mate | 10-30 mg | 6-8 godzin |
Napój energetyczny | 30-40 mg | 1-2 godziny |
Czym grozi regularne spożywanie napojów energetycznych?
W walce kawa vs „energetyk”, zdecydowanie zwycięża kawa. Środek ten, spożywany z umiarem jest dość bezpieczny i nie powinien negatywnie oddziaływać na zdrowie. Napoje energetyczne składają się przede wszystkim z cukru i sztucznych dodatków, co może prowadzić do wielu chorób, w tym sercowo-naczyniowych i otyłości. Nie bez znaczenia jest również fakt częstego picia tego typu specyfików w charakterze substancji nawadniającej, co nie tylko zaburza gospodarkę wodną organizmu, ale również przyczynia się do bezsenności i deregulacji snu. Szczególnie ryzykowne jest łączenie „energetyków” z alkoholem. Ten miks nie tylko wprowadza organizm w stan jednoczesnego pobudzenia i otępienia, ale również prowadzi do śmiałych zachowań. Człowiek pobudzony napojem energetycznym jest w stanie wypić więcej, a jego samopoczucie jest pozornie lepsze, niż w rzeczywistości. To powoduje częste wypadki samochodowe oraz inne nieprzewidziane sytuacje. Problem ten dotyczy w szczególności ludzi młodych. Negatywne skutki regularnego picia „energetyków”:- możliwość szybkiego przedawkowania kofeiny,
- możliwość zapadnięcia na cukrzyce typu 2 lub nadciśnienie,
- możliwość podwyższenia poziomu cholesterolu,
- wzrost wagi,
- możliwość chorób sercowo-naczyniowych,
- bezsenność,
- pogorszenie jakości snu,
- senność,
- apatia,
- drażliwość,
- częstsze ryzykowne zachowania po połączeniu „energetyka” z alkoholem,
- możliwość rozwinięcia się chorób spowodowanym wysokim spożyciem sztucznych dodatków.
- Gutiérrez-Hellín, J., & Varillas-Delgado, D. (2021). Energy drinks and sports performance, cardiovascular risk, and genetic associations; future prospects. Nutrients, 13(3), 715.
- La Vieille, S., Gillespie, Z., Bonvalot, Y., Benkhedda, K., Grinberg, N., Rotstein, J., … & Krahn, A. D. (2021). Caffeinated energy drinks in the Canadian context: health risk assessment with a focus on cardiovascular effects. Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism, 46(9), 1019-1028.
FAQ
Ile kofeiny ma kawa, a ile „energetyk”?
Kawa parzona ma około 40 mg kofeiny w 100 ml. Standardowy „energetyk” ma 30-40 mg kofeiny w 100 ml. Napoje mogą oczywiście różnić się bardziej w zależności od rodzaju ziaren oraz danego „energetyk”a.
Czym jest tauryna?
Tauryna jest aminokwasem niebiałkowym, występującym naturalnie w ciele człowieka. Substancja ta jest współodpowiedzialna za budowanie białek mięśniowych oraz przyczynia się do poprawy metabolizmu.
Czy „energetyk” jest mniej zdrowy niż kawa?
Standardowa kawa oraz przeciętny „energetyk” charakteryzują się mniej więcej taką samą zawartością kofeiny. Kawa ma jednak wiele innych substancji, które korzystnie wpływają na zdrowie i nie zawiera cukru. Z tych powodów jest lepszym wyborem w codziennej diecie.