Mocna i rozgrzewająca kawa to dla wielu osób jedyny sposób na poranne pobudzenie. Czy cukrzycy muszą z niej rezynować?
Z artykułu dowiesz się:
Wczesne zdiagnozowanie choroby pozwala na szybkie wprowadzenie leków oraz diety, które zapobiegają dalszemu jej rozwojowi. Pacjenci muszą całkowicie zmienić swoje przyzwyczajenia, co powoduje wiele niejasności. Jednym z często pojawiających się pytań jest to, czy cukrzycy mogą pić kawę? Odpowiedź na to pytanie może dla wielu osób być nieintuicyjna, jednak w dalszej części artykułu postaramy się szczegółowo odpowiedzieć na to pytanie.
- czym charakteryzuje się cukrzyca,
- jak kawa wpływa na cukrzyce,
- jaką kawę powinien pić cukrzyk,
- na jakie dodatki powinien uważać cukrzyk.
Na skróty
Cukrzyca – czym charakteryzuje się ta choroba?
Zgodnie z najnowszymi ustaleniami cukrzyca nieuchronnie staje się chorobą cywilizacyjną. W stosunku do poprzedniego stulecia (dane z 2013 r.1) odnotowano wzrost liczby przypadków tej przypadłości o 46%. W Polsce w tym czasie na cukrzyce chorowało ok. 5% społeczeństwa, czyli mniej-więcej 2 mln osób. Choroba ta polega na nieskutecznym wykorzystywaniu insuliny, odpowiadającej za przemianę cukru we krwi oraz utrzymywaniu go na optymalnym poziomie. Wyróżniamy dwa rodzaje tej choroby, to znaczy cukrzycę typu 1 oraz typu 2. Pierwszy z nich ma podłoże genetyczne, a jego rozwój powoduje zniszczenie komórek trzustki, która nie jest już w stanie skutecznie produkować insuliny. Drugi typ jest najczęściej spowodowany nieprawidłową higieną życia. W tabeli poniżej znajdują się główne różnice pomiędzy wariantami choroby.| Objaw | Cukrzyca typu 1 | Cukrzyca typu 2 |
| Zmęczenie | Tak | Tak |
| Zmiany skórne | Tak | Tak |
| Częste oddawanie moczu | Tak | Tak |
| Głód podczas posiłku lub krótko po nim | Tak | Tak |
| Utrata wagi | Tak | Tak |
| Powolne gojenie się skaleczeń | Tak | Tak |
| Problemy ze wzrokiem | Tak | Tak |
| Mrowienie, ból kończyn | Tak | Tak |
| Zwiększone pragnienie | Tak | Tak |
| Zniszczenie komórek trzustki | Tak | Nie |
| Utrata zdolności trzustki do prawidłowego wydzielania insuliny | Nie | Tak |
| Podłoże genetyczne | Tak | Nie |
| Choroba rozwija się najczęściej w wyniku złej diety i braku aktywności fizycznej | Nie | Tak |
Czy picie kawy ma wpływ na cukrzycę?
Każdy pacjent ze zdiagnozowaną cukrzycą zdaje sobie sprawę z konieczności stosowania się do specjalistycznej diety i unikania wszelkich pokarmów mogących pogorszyć stan zdrowia. Jak jednak wynika z przeprowadzonych przez naukowców analiz, tylko niewielka część kuracjuszy posiada rzetelną wiedzę na temat dozwolonych potraw i napojów. Postaramy się nieco rozjaśnić tę kwestię, odpowiadając na pytanie, czy chory na cukrzycę może pić kawę? Pierwsze badania dotyczące wpływu kawy na cukrzyce typu drugiego przeprowadzono w 1960 roku. Stwierdzono wtedy lepsze wyniki testu tolerancji na glukozę u pacjentów po spożyciu kawy. Dalsze badania pokazały, że wypijanie trzech filiżanek kawy dziennie może w znacznym stopniu obniżyć ryzyko wystąpienia cukrzycy typu drugiego. Wykazano również, że kawa może mieć wpływ na szybkość leczenia stanu przedcukrzycowego. Dotychczas przeprowadzone analizy wskazują na zmniejszenie się ryzyka cukrzycy typu drugiego u osób wypijających co najmniej 3 filiżanki kawy. Najnowsze badania wykazały również mniejsze ryzyko wystąpienia i rozwoju retinopatii cukrzycowej u pacjentów spożywających co najmniej dwie filiżanki pobudzającej kawy dziennie.Jaką kawę powinien wybrać cukrzyk?
Wyjaśniliśmy już, czy cukrzyk może pić kawę. Warto jeszcze omówić zagadnienie rodzaju kawy, jaki ma najkorzystniejszy wpływ na nasze zdrowie. W tym zakresie przebadano kawę mocno paloną oraz słabo paloną. Ta pierwsza charakteryzowała się wysoką zawartością N-metylopirydyny, a druga bogactwem kwasów chlorogenowych. Stwierdzono, że mocno palona kawa wpływa pozytywnie na układ pokarmowy oraz jest dla niego łagodniejsza. Jej spożycie wiąże się również z obniżeniem ciśnienia tętniczego, ale niestety również ze zwiększonym poziomem złego cholesterolu. Kawa łagodnie palona, wykazała zaś działanie zwiększające poziom dobrego cholesterolu oraz adiopenktyny, która odpowiedzialna jest za optymalny metabolizm tłuszczów oraz glukozy. Oba rodzaje napoju dostarczały za to takiego samego poziomu magnezu. Jaką kawę powinien więc pić cukrzyk? Zdecydowanie o wiele lepsza będzie słabo palona. Zawarte w niej związki zmniejszają bowiem wchłanialność glukozy, a tym samym zmniejszają poziom cytokin. Wysoki poziom tych białek zwiększa możliwość rozwoju cukrzycy, a także przyśpiesza rozwój choroby. Jednocześnie nie ma znaczenia, czy wybiera się kawę z kofeiną, czy bez niej. Substancja ta nie ma wpływu na cukrzycę, a jej obecność jest zbędna w profilaktyce choroby.
Cukrzyku, zwróć uwagę na dodatki do kawy!
Kolejnym istotnym pytanie jest, to czy cukrzyk może pić kawę z mlekiem? Odpowiedź na to pytanie jest niejednoznaczna. Z jednej strony laktoza jest swego rodzaju cukrem mlecznym i nie powinna być przez cukrzyków spożywana w dużych ilościach. Z drugiej strony ryzyko wystąpienia retinopatii cukrzycowej obniżało się niezależnie od tego, jakiego rodzaju dodatki do kawy spożywali pacjenci. Z punktu widzenia diety cukrzycowej można spożywać umiarkowane ilości mleka, najlepiej o obniżonej zawartości tłuszczu. Dokładnie taka sama zasada dotyczy śmietanki do kawy. Chorzy muszą również pamiętać o niespożywaniu mleka i przetworów mlecznych na czczo. W takiej sytuacji mogą one bowiem skokowo podnosić poziom glukozy. Bezpieczne jest przyjmowanie mleka tylko po zmierzeniu prawidłowości poziomu glukozy oraz po około 15 min. od podania insuliny. Kolejnym popularnym dodatkiem do kawy jest cukier. Słodka kawa jest preferowana przez naprawdę wiele osób. Nie ma przeciwwskazań, aby cukrzyk posłodził kawę. Należy jednak zachować umiar. Dieta cukrzycowa polega na ograniczeniu cukrów prostych, a więc wsypane do kawy łyżeczki cukru muszą być uwzględnione w dziennym limicie spożycia. Należy również zauważyć, że spora część analiz badających wpływ kawy na cukrzycę dotyczy kawy czarnej bez dodatków. Nie oznacza to jednak, że kawa wzbogacona o cukier i mleko jest bezwartościowa. Dodatki te stosowane w ograniczonych ilościach nie powinny mieć wpływu na zdrowotne właściwości naparu. Bibliografia 1 Bronkowska, M., Zatońska, K., Orzeł, D., & Biernat, J. (2013). Ocena wiedzy żywieniowej osób z cukrzycą typu 2 w świetle zaleceń dietetycznych. Bromatol. Chem. Toksykol, 46(4), 520-530. 2 Carlström, M., & Larsson, S. C. (2018). Coffee consumption and reduced risk of developing type 2 diabetes: a systematic review with meta-analysis. Nutrition reviews, 76(6), 395-417. 3 Shahinfar, H., Jayedi, A., Khan, T. A., & Shab-Bidar, S. (2021). Coffee consumption and cardiovascular diseases and mortality in patients with type 2 diabetes: A systematic review and dose–response meta-analysis of cohort studies. Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases, 31(9), 2526-2538.FAQ
Czym charakteryzuje się cukrzyca?
Cukrzyca jest chorobą, która charakteryzuje się podwyższonym poziomem cukru we krwi. Jej inne objawy to zmęczenie, nadmierne pragnienie, drętwienie kończyn oraz częstomocz.
Jaka kawa jest najlepsza dla cukrzyka?
Cukrzyk powinien wybrać kawę słabo paloną z zawartością kofeiny lub bez niej. Ten typ kawy jest bogaty w kwasy chlorogenowe, zmniejszające wchłanialność glukozy. Zapobiegają one cukrzycy typu drugiego oraz zmniejszają tempo rozwoju choroby.
Jaki wpływ na cukrzyce ma kawa?
Kawa zmniejsza ryzyko wystąpienia cukrzycy typu drugiego oraz stanów przedcukrzycowych. Ponadto ma pozytywny wpływ na obniżenie wchłaniania glukozy oraz zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia retinopatii cukrzycowej.
