Kawa kawie nierówna. Są osoby, które nie wyobrażają sobie poranka bez mocnej kawy w szklance, która pobudza do aktywności przez cały dzień. Inni pijają kawę z mlekiem lub z różnymi gatunkami alkoholu. W tym artykule wyjaśniamy, jakie są rodzaje kawy i obwieszczamy kawowe trendy 2023. Podpowiadamy naszym zdaniem najlepsze typy kawy oraz ciekawe przepisy na kawy z ekspresu.
Kawa pochodzi z Etiopii, ale obecnie uprawiana jest w kilkudziesięciu krajach świata. Jej smak, którym rozkoszujemy się popijając małymi łyczkami napar z filiżanki, zależy od wielu czynników, w tym rodzaju gleby plantacji, położenia uprawy i stopnia jej nasłonecznienia, jakości powietrza czy wilgotności. W zależności od sposobu obróbki czy palenia otrzymujemy różne nuty smakowe – owocowe, korzenne, kwiatowe czy czekoladowe.
Typy i rodzaj kawy – czym się różnią?
Najpopularniejsze gatunki kawy to arabica i robusta. Każdy z nich ma swój aromat i smak oraz różną zawartość kofeiny. W strukturze spożycia zdecydowanie dominuje kawa arabska, która powszechnie uważana jest za szlachetniejszą od robusty. Ziarna arabiki są niezwykle bogate w smaki i aromaty, dzięki czemu otrzymujemy napar o łagodnym i złożonym bukiecie. Robusta, zwana także kawą kongijską, ma charakterystyczny ostry smak z wyczuwalną nutą goryczy i dużo więcej kofeiny.
Arabica jest obecnie uprawiana w takich krajach, jak Brazylia, Kolumbia, Jawa czy w Afryce Równikowej, gdzie gleby mają niskie pH. Największe plantacje robusty znajdują się w środkowej i zachodniej Afryce, Indonezji, Wietnamie, Brazylii oraz w Azji Południowo-Wschodniej. W mieszankach gatunków wydobywamy najlepsze cechy różnych ziaren, a dzięki różnym sposobom wypalania uzyskują one odpowiedni aromat. Np. mocniej wypalone ziarna wyróżniają się orzechowo-czekoladowym smakiem. Na smak i aromat wpływa także sposób mielenia ziaren. Dzięki drobnemu mieleniu otrzymujemy gorzkawy napar, a po grubym mieleniu łagodniejszy.
Kawa z ekspresu
Wyróżniamy dwa podstawowe typy kawy. Są to czarna kawa i biała kawa. Do czarnych kaw zaliczamy wszystkie, które wywodzą się z espresso (np. lungo, americano, krótkie ristretto). Kawa biała zawiera mleko lub piankę mleczną lub oba te składniki równocześnie. Oba mogą być dodawane na ciepło lub na zimno. Najpopularniejsze rodzaje kawy z ekspresu to: espresso, espresso doppio, macchiato, ristretto, americano, cappuccino oraz latte macchiato.
O ile powyższe nazwy kaw weszły już do powszechnej świadomości Polaków, o tyle takie rodzaje kaw, jak romano, freddo, caffe coretto czy frappe mogą wydawać się tajemnicze. Romano to espresso z sokiem cytrynowym, freddo oznacza zimne espresso (nawet z kostkami lodu), coretto to kawa espresso z alkoholem (np. grappą), a frappe dzieli się na sketo (bez cukru), metrio (lekko słodzona), glyko (bardzo słodka) oraz me gala (z mlekiem).
Każdy smakosz uważa, że jego przepisy na kawy z ekspresu wydobywają z ziaren najlepszy smak i unikatowy charakter. W tym miejscu nie będziemy podawać konkretnych receptur, aby żadnej nie faworyzować. Poprzestaniemy na uwadze, że podstawą dobrej kawy jest espresso, które powinniśmy przygotować wyłącznie w ekspresie ciśnieniowym, gdyż istotą naparu jest szybki przepływ wody pod ciśnieniem przez zmielone ziarna. Najlepsze rodzaje kawy do espresso to arabica lub mieszanka z niewielkim udziałem robusty.
Najlepsze typy kawy – ranking 2023
Espresso jest naszym zdaniem najpopularniejszym typem kawy na świecie. To idealny sposób na szybkie przebudzenie, przygotowywany z drobno zmielonych ziaren kawy. Typowo włoskie espresso parzy się najczęściej z mieszanki różnych gatunków kaw. Na powierzchni powinna unosić się gęsta orzechowo-brązowa pianka, czyli crema.
Kolejne miejsca w w naszym subiektywnym rankingu zajmują:
- Ristretto – przygotowywane w ekspresie, ale przy użyciu dwa razy mniejszej ilości wody niż przy espresso. Napar ma intensywny, dość cierpki smak.
- Americano – przygotowuje się poprzez dodanie gorącej wody do espresso. Serwowane jest w większym naczyniu – ponad 150 ml, a nawet w kubku. Dobrze, by naczynie było wykonane z grubego materiału, by kawa na dłużej zachowała ciepło.
- Cappuccino – napój kawowy, którego głównymi składnikami są espresso i spienione mleko oprószone często kakao lub sypką czekoladą. Włoskie standardy jasno określają grubość pianki – powinna wynosić 1-2 cm.
- Caffe Latte – mleczna i łagodna kawa podawana w wysokich szklankach. Idealnie komponuje się z różnymi syropami smakowymi i posypkami.
- Latte Macchiato – jego bazą jest espresso, które dodajemy do gorącego mleka. Do serwowania wgrubych szklankach o pojemności około 250 ml z długą łyżeczką, która pozwala na wymieszanie wszystkich składników. Mleczną pianę można posypać cynamonem lub kakao.
- Mocha (Mokka) – doskonałe połączenie aromatycznej mocnej kawy i gęstej czekolady z dodatkiem bitej śmietany oraz kakaowej lub cynamonowej posypki, podawana w wysokich szklankach z grubymi ściankami o pojemności około 200 ml.
- Irish coffee – kawa po irlandzku z dodatkiem whiskey. Są też różne odmiany: z wódką, koniakiem, sherry, rumem czy szkocką whisky. Do serwowania wykorzystuje się szklanki o charakterystycznym kształcie – wysokie, na nóżce i z uszkiem. Szklankę najlepiej podgrzać przez wlanie do niej gorącej wody. Na klasyczne irish coffee składają się: miarka irlandzkiej whiskey, łyżka cukru trzcinowego, zaparzona w kawiarce lub w ekspresie kawa oraz bita śmietana.
- Flat white – podwójne espresso zalewa się gorącym lekko spienionym mlekiem, ale w odróżnieniu od caffe latte kawa jest bez wysokiej pianki, bitej śmietany i dodatków.
- Cafe frappe – mrożona kawa po grecku.
Polecamy również nasz artykuł – Espresso, cappuccino, latte, americano – czym się różnią?.
Kawowe trendy 2023
Zdaniem znawców rynku kawy, w roku 2023 w kawiarniach na całym świecie będzie się odchodziło od sporządzania napojów na bazie krowiego mleka, które coraz częściej będzie zastępowane przez mleko roślinne lub inne zwierzęce. Znacznie większa popularność zdobędą kawa bezkofeinowa i zimna kawa. Zdaniem ekspertów, będziemy dodawać do kawy sok pomarańczowy oraz… herbatę. Na rynku pojawić się mają kawowe koncentraty, bardziej skoncentrowane niż espresso.